Straszny dwór Ireny Brezy (Staw 1986)

Irena Breza pisała w swoim wierszu o zimowym parku czekającym na nadejście wiosny. Przewrotny los sprawił, że to właśnie w tym zimowym parku znaleziono jej zmaltretowane ciało.

Z recydywą zimna park okrywa się puchową pierzyną

Zrzuciwszy z nabrzmiałych warkoczy i splotów gałęzi

welon przejrzysty jak kryształ ze szronu igiełek

by w ramionach kochanka utonąć

we łzach kropli deszczu ożywczego

zmyć wszelkie brudy zimowe

i przywdziać wianek mirtowy na głowę

na spotkanie miłości przedwiośnia

Irena Breza: Park

Historyczny dwór

W 1986 otoczony zarośniętym parkiem stary dwór w Stawie był w bardzo złym stanie. Jego 74-letnia mieszkanka, ostatnia ze spadkobierców, samotna, nie miała ani pieniędzy, ani siły, żeby tę posiadłość utrzymywać na odpowiednim poziomie. A dworek wymagał już gruntownego remontu. Na dodatek coraz częściej grunty samotnej starszej pani były wykorzystywane przez niektórych spośród okolicznych mieszkańców, którzy kradli owoce z drzew, urządzali sobie libacje w otaczającym dwór parku. W latach 80. podupadła posiadłość w niczym już nie przypominała dawnej świetności. Z dawnego gospodarstwa pozostało jedynie 10 owiec, które hodowała pani Irena. Ale nie zawsze tak było. Drewniany dwór zbudowany w XIX wieku był w posiadaniu znakomitych rodów szlacheckich, gościł Władysława Reymonta.

Irena Breza - ostatnia dziedziczka

Rankiem 16 stycznia 1986 roku sołtys wsi Staw znalazł Irenę Brezę martwą przed jej dworkiem. Leżała prawie naga, pobita, a jej dom został splądrowany. O co mogło chodzić napastnikom?